Onvermijdelijk in langdurige perioden van regenval: het ontstaan van plassen. Fietsers en voetgangers mijden ze als te pest. Bij hen roept een plas duidelijk geen nostalgische, bijna romantische gevoelens op. Doch wie spelende kinderen op en neer ziet springen in een waterplas denkt daar anders over. Net als de vogels die uitbundig spelen en fladderen in het ondiepe water. En dan hebben we het nog niet over de esthetische meerwaarde die een plas biedt aan de tuin: het wateroppervlak is een perfecte spiegel: je tuin lijkt dubbel zo groot als je schuin in die spiegel kijkt.
Ze zijn echter van tijdelijke aard, die plassen. En, laat ons eerlijk zijn: hoe tijdelijker, hoe liever. Niemand loopt graag met natte kousen door de tuin. Het infiltratievermogen van een tuin zou dermate groot moeten zijn dat er nooit plassen blijven staan. In veel gevallen is dit niet het geval en stroomt het water horizontaal weg, in plaats van verticaal in de bodem te zakken, waar het thuishoort. Het klinkt als een trucje van weleer: het water afleiden naar een beek of de riool door een greppel te graven. Ook dit is geen oplossing op lange termijn. Hemelwater dient immers niet weggehoond te worden. Integendeel: we moeten wat neervalt koesteren, bij ons houden, opslaan, bufferen…
Wie de koe bij de horens wil vatten, zal snel merken dat er nauwelijks budgetten nodig zijn om water te vergaren. Om een kleine wadi uit te graven, volstaat een spade en gezond verstand. De toplaag van de wadi moet geschikt zijn om planten te laten groeien, de onderlaag moet goed waterdoorlatend zijn. Wie, om welke reden dan ook, beschikt over té veel verharding, kan met een eenvoudig kanaaltje het afstroomwater naar de wadi leiden in plaats van de straatriolen er mee te voeden.
Een wadi is snel gemaakt, kanaaltjes zijn net zo snel gegraven. Wie hemelwater wil opvangen, kan dit in een regenvat doen. Het vergaarde water kan in de zomer dienst doen om te tuin te bewateren. Verharding wegnemen is ook een goed idee.
Eigenlijk kunnen we een hoop geld besparen door te ontharden. Verharding laten aanleggen kost heel veel geld en alternatieven zijn meestal goedkoper. Een klein – al dan niet houten – terrasje in een oase van groen heeft, naast de esthetische meerwaarde, niets dan voordelen. De opwarming bij hoge temperaturen is te verwaarlozen, een klein terras kost bij aanleg minder dan een groot, de groene plantenborder errond bevordert de biodiversiteit, tussen de planten is waterinfiltratie gegarandeerd én planten geven schaduw en koelte.
Luister naar je tuin en je hart. Het zal snel duidelijk worden dat een moderne, klimaatvriendelijke aanpak niet per se gepaard gaat met grote investeringen. Blote grond, borders, bloemenweiden en grasperkjes zijn heel betaalbaar, doch leiden ze tot onvoorstelbare resultaten op vlak van klimaatbeheersing en waterhuishouding in de tuin.
Tips om zelf aan de slag te gaan
- Plaats en regenton en verzamel in de winter water, zodat je reserve hebt voor de zomer.
- Leg een wadi aan in je tuin zo laat je water infiltreren in de bodem i.p.v. het naar de riolering te leiden.
- Wist je dat plantenborders beter water opnemen dan grasoppervlakten, vervang dus een stukje gras door een border.
- Kies voor planten die water- én droogteminnend zijn.
- Leg een mulchlaag, dit beschermt de bodem tegen uitdroging.
- Een buienborder houdt water vast én ziet er heel mooi uit
